ความเป็นมา
คำนมัสการคุณานุคุณที่คัดมาให้ศึกษามีเนื้อหาแบ่งออกเป็น ๕ ตอน
แต่ละตอนมีที่มาจากคาถาภาษาบาลี ดังนี้
· คำนมัสการพระพุทธคุณ : อะระหัง
สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา, พุทธัง ภะคะวันตัง อภิวาเทมิ (พระผู้มีพระภาคเจ้า, เป็นพระอรหันต์ดับเพลิงกิเลสเพลิงทุกข์สิ้นเชิง
ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง ข้าพเจ้าขออภิวาทพระผู้มีพระภาคพระภาคเจ้า ผู้รู้
ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน)
· · คำนมัสการพระธรรมคุณ :สวาก ขาโต
ภะคะวะตา ธัมโม, ธัมมังนะมัสสามิ
(พระธรรมเป็นธรรมที่พระผู้มีภาคเจ้า
ตรัสไว้ดีแล้ว ข้าพเจ้าขอนมัสการพระธรรม)
· คำนมัสการพระสังฆคุณ : สุปะฏิปปันโน
ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, สังฆัง นะมามิ (พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้าปฏิบัติดีแล้ว
ช้าพเข้านอบน้อมพระสงฆ์)
· คำนมัสการมาตาปิตุคุณ : มาตาปิตุคุณ
อะนันตะคุณะ สัมปันนา ชะเนติชะนากา อุโภ มัยหัง มาตา ปิตูนังวะ ปาทา วันทามิ
สาทะรัง (มารดาทั้งสองเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยคุณอันหาที่สุดมิได้
ข้าพเจ้าขอไหว่เท้าทั้งสองของมารดาบิดาของข้าพเจ้าด้วยความเคารพอย่างสูง)
· คำนมัสการพระอาจริยคุณ :
ปาเจราจริยาโหนติ คุณุตตรานุสาสกา ปัญญาวุฒิกเรเตเต ทินโนวาเท นมามิหัง (ครูอาจารย์ผู้ใหญ่และผู้น้อยทั้งหลายล้วนเป็นผู้มีพระคุณอันประเสริฐยิ่ง
ได้อบรมสั่งสอนให้ศิษย์มีวิชาความรู้ ได้ให้โอวาทตักเตือนด้วยเมตตาธรรม
ข้าพเจ้าขอกราบไว้คุณครูอาจารย์เหล่านั้นด้วยความเคารพ)
พระยาศรีสุนทรโวหารได้นำคาถาภาษาบาลีมาแปลและเรียบเรียงแต่งเป็นร้อยกรองมีสัมผัสคล้องจอง ท่องจำง่าย
สามารถพรรณนาความไพเราะจับใจ หากเทียบกับการแปลเป็นความเรียงร้อยแก้วทั่วไป
หากได้อ่านออกเสียงเป็นทำนองเสนาะหรือสวดด้วยทำนอง สรภัญญะ
จะยิ่งเพิ่มความไพเราะของถ้อยคำและความหมายที่จรรโลงจิตใจให้ข้อคิดคติธรรมเป็นอย่างมาก
โดยเฉพาะอย่างยิ่งคำนมัสการมาตาปิติคุณและอาจาริยคุณ ซึ่งเป็นบทสวดเคารพบิดามารดาและครูอาจารย์ เป็นภาษาบาลที่นิยมใช้กันมาแต่เดิม
ปัจจุบันมีการเรียบเรียงขึ้นเป็นบทฉันท์ในภาษาไทยใช้ในการประกอบพิธีต่างๆ
เช่น วันไหว้ครู เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อระลึกถึงบุญคุณของบิดามารดาและครูอาจารย์เป็นผู้ควรแก่การเคารพบูชา
ผู้ที่เคารพบูชาบิดามารดาและครูอาจารย์จะถือว่ามีมงคลอย่างสูงสุด
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น